Hout werkt

Het kan niet vaak genoeg gezegd worden: heb je een houten vloer, pas dan op met vocht. Voor een laminaatvloer, maar bijvoorbeeld ook voor houten meubels geldt trouwens hetzelfde. Hout werkt en hoe hout werkt, leggen we in dit artikel uit. Ook vertellen we wat je kunt doen om problemen te voorkomen.

Hoe hout werkt

Een boom heeft een heel ‘waterleidingsysteem’ dat bestaat uit een soort strootjes waardoor het water vanaf de wortel naar de top vervoerd wordt. Het water binnen dat systeem wordt ‘vrij water’ genoemd. Als een boom omgezaagd wordt, loopt het vrije water uit de strootjes en het drogingsproces begint. De wanden van de strootjes bevatten ook vocht, dit wordt ‘gebonden water’ genoemd. Het is dit gebonden water dat verantwoordelijk is voor het krimpen en uitzetten van hout. In een vochtige omgeving nemen de celwanden vocht op, in een droge omgeving staan ze vocht af. Dit proces gaat gewoon door nadat een boom is gekapt en wordt het ‘werken van hout’ genoemd. Je zult nu ook begrijpen dat hout alleen in de breedte werkt en niet in de lengte. Maar bij vezelplaat (waar laminaat voor een deel uit bestaat) liggen de vezels in alle richtingen en daarom kan vezelplaat naar alle kanten toe uitzetten.

Geef vocht geen kans

Er zijn verschillende oorzaken aan te wijzen die zorgen voor het krimpen en uitzetten van hout, waarbij vooral het uitzetten tot grote problemen kan leiden. Lekkage, maar ook optrekkend vocht en te nat dweilen kunnen de oorzaak zijn van het opbollen van je houten vloer. Tegen optrekkend vocht is het zaak de juiste ondervloer – een vochtwerend scherm – te kiezen. Bovendien moet je ervoor zorgen dat een nieuwe constructievloer droog genoeg is voor je gaat leggen. Zo mag een cementvloer een vochtgehalte hebben van maximaal 1,8% en een anhydrietvloer 0,3%. Een lekkage is helaas lang niet altijd te voorkomen, maar een vochtprobleem door te nat dweilen of het nonchalant omgaan met bijvoorbeeld een gevallen glas drinken, is dat wel. Omdat de meeste mensen wel zorgvuldig met hun vloer omspringen, komen de hier genoemde problemen niet zo vaak voor. Een groter probleem vormt de luchtvochtigheid in de ruimte waar de vloer ligt.

Relatieve luchtvochtigheid

Lucht bevat vocht in de vorm van waterdamp. Nu is het zo dat de maximale hoeveelheid vocht die in de lucht kan zitten afhangt van de luchtdruk en de temperatuur. Warme lucht kan meer vocht bevatten dan koude lucht en bij een lage luchtdruk kan de lucht meer waterdamp bevatten dan bij een hoge luchtdruk.
De relatieve (lucht)vochtigheid (RV) geeft de hoeveelheid waterdamp in de lucht aan als percentage van wat er bij die temperatuur en die luchtdruk maximaal in zou kunnen zitten. Een RV van 80% wil zeggen dat er bij die temperatuur en luchtdruk nog 20% bij kan voordat er condensatie optreedt.

De gemiddelde relatieve luchtvochtigheid in Nederland

In Nederland ligt de gemiddelde RV in de meeste woonkamers tussen de 55% en 65%. Dit betekent echter niet dat het hout ook zoveel vocht bevat. Er bestaat een vast verband tussen de vochtigheidsgraad van het hout en de relatieve luchtvochtigheid. Bij een RV van 55% en een temperatuur van 20°C is de gemiddelde vochtigheidsgraad van het hout 10%. Bij een RV van 65% is de gemiddelde vochtigheidsgraad van hout 11,8%. Om deze reden wordt hout – als het goed is! – gedroogd tot een vochtigheidsgraad tussen de 9% en 12%. De houten vloerdelen van Floorsite zijn tot de juiste vochtigheidsgraad gedroogd.
Zoals gezegd zal hout bij een hoge RV vocht gaan opnemen – het hout zet uit – en bij een lage RV zal het hout krimpen. Hoeveel dat is, hangt af van de houtsoort en de dikte en breedte van het hout. Eiken werkt bijvoorbeeld minder dan beuken.

Zorg goed voor je vloer en voor jezelf

Heb je een houten vloer en/of veel houten meubelen, dan is een goede hygrometer eigenlijk onmisbaar. Hiermee kun je de relatieve luchtvochtigheid in je woon- of slaapkamer goed in de gaten houden. Vervolgens kun je wat aan de luchtvochtigheid doen door te ontvochtigen of te bevochtigen. Lees hier tips hoe je dat kunt doen.
Overigens is een goede gemiddelde RV ook voor de mens (en je huisdieren) belangrijk. Bij een te droge lucht kun je allerlei kwaaltjes krijgen als hoofdpijn, concentratieproblemen, droge ogen, enz. Als je goed voor je vloer zorgt, zorg je dus automatisch ook goed voor jezelf!